- что
- што* * *I мест.1) што (род. чаго, дат. чаму, вин. што, твор., пред. чым)2) (в знач.: «как», «какой») як, які, што
что, твоя голова лучше?
— што (як), твая галава лепш?ну что, как у вас на даче?
— ну што, як у вас на дачы?3) (в знач.: «почему», «зачем») чаго, шточто ты так кричишь?
— чаго (што) ты так крычыш?4) (в знач.: «сколько») колькі, шточто стоит эта книжка?
— колькі каштуе гэта кніжка?что возьмёшь за работу?
— колькі (што) возьмеш за работу?что было духу, пустился бежать
— колькі было духу, пусціўся бегчы5) (в относительном употреблении) што, якідерево, что тут росло
— дрэва, што (якое) тут расло6) (при сопоставлении нескольких предложений)(одно-другое-третье) разг. адно-другое-трэцяе, што-што-шточто вспомнил, что забыл, что перепутал
— што ўспомніў, што забыў, што пераблытаў (адно ўспомніў, другое забыў, трэцяе пераблытаў)7) (в риторических вопросах и восклицательных предложениях — как) як(изредка) што(какой) якідо чего он испугался!
— як ён спалохаўся (спужаўся)!до чего холодный (холодно)!
— які халодны! (як холадна!)(уж) на что разг.
— ужо ж які (да чаго) (перед сущ. или прил.), ужо ж як (да чаго) (перед нареч. или глаг.)что кому (за дело) до кого-чего?
— якая каму справа да каго-чаго?что за вечер!
— які (што за) вечар!что за нужда?
— што за клопат?, якая патрэба?что пользы?
— якая (што) за карысць?что толку?
— што толку?, якая рацыя?, які сэнс?8) (в знач.: что я говорю?, даже не) ды што тамдостаточно одного слова, намёка… что намёка! взгляда
— досыць (дастаткова) аднаго слова, намёку… ды што там намёку! — позіркумало ли что!
— мала што!за чем дело стало?
— у чым затрымка?не за чем
— няма чагоне на что
— няма на штони за что, ни про что
— ні за што, ні пра што, без дай прычыныни к чему
— няма чаго, няма патрэбы, без патрэбы, не трэбаприйти (вернуться) ни с чем
— прыйсці (вярнуцца) ні з чымхоть бы что
— хоць бы шточуть что
— чуць штоостаться ни при чём
— застацца ні пры чымни во что не ставить
— лічыць за нішто, не лічыццани за что считать
— лічыць за нішточем попало
— чым папалав случае чего
— калі што якоене о чем говорить
— няма аб чым (пра што) гаварыцьчто и говорить
— што і казацьхоть ты что
— хоць ты штоII союзчто к чему
— што да чаго1) штознаю, что скажешь
— ведаю, што скажашдосадно, что ты опоздал
— прыкра, што ты спазніўсячто ни день, крепнет борьба за мир во всём мире
— што ні дзень, мацнее барацьба за мір ва ўсім свецечто в городе, что в деревне
— што ў горадзе, што ў вёсцы2) (в знач. сравнительного союза) яккручину, что тучу, не уносит ветром
— тугу, як хмару, не зносіць ветрам
Русско-белорусский словарь. 2013.